Garanti BBVA Genel Müdür Yardımcısı Ebru Dildar Edin, öngörülebilirlik ve güvenin artmasıyla enerji sektörünün yeniden uzun vadeli yabancı yatırım çekebileceğini belirterek, “Türkiye ekonomisinin güçlü temellere sahip olduğunu ve ekonomik büyümeyle enerji talebinin de artacağını öngörüyoruz. Enerji sektörünün planlı şekilde büyümesi artacak talebe cevap verilebilmesi açısından oldukça kritik.” dedi.
Edin, Son yıllarda enerji sektöründeki finansmanın ağırlıklı olarak yenilenebilir enerji yatırımlarına kaydığını ifade etti. Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle süreçler yavaşladığından bazı projelerde izinlerin aksadığına işaret eden Edin, bu nedenle projeler ve finansmanın etkilenmemesi için yatırımcıların kamudan mücbir sebep kaynaklı süre uzatılması talebi olduğunu söyledi. Edin, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması (YEKDEM) süresinin limitli de olsa uzatılmasının tüm sektörü rahatlatacağını vurgulayarak, şöyle konuştu:
“Finansman için en önemli şart öngörülebilirlik. Belirsizliklerin bu kadar yüksek olduğu bir ortamda bir de YEKDEM’e yetişme riskinin olması bankalar için yönetmesi zor bir süreç. Bankalar, yenilenebilir enerji projelerinde inşaat sürecini daha yakın takip etmeye başladı. Bu yüzden yılın ikinci yarısı, yoğun olarak mevcutta finansman sağlamayı kabul ettiğimiz projelerin takibiyle geçecek diyebiliriz.”
Edin, yenilenebilir enerjide ayrıca mini güneş Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) ihalelerinin yapılacağını anımsatarak, “Bu ihaleler tabana yayılıyor. Bu nedenle daha çok yatırımcının yarışmaya katılma şansı olacak. Rekabetin yüksek olmasını bekliyoruz. Birçok güneş ekipman üreticisinin yüzde 70 yerlilik şartını sağlayacak şekilde hücre yatırımı da planladığını duyuyoruz. Yarışmada rekabetçi fiyatlara ulaşabilmek için en önemli parametrelerin başında yatırım maliyetinin ne olacağı geliyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Mini YEKA ihale modelinde fiyat eskalasyonunun (farkının) piyasa takas fiyatına endeksli olduğunu belirten Edin, sermaye yapısı güçlü olan yatırımcıların ihalelerde ön plana çıkacağını ve bazı projelerde yüzde 50 sermaye gerekebileceğini dile getirdi.
– Enerji talebi büyüyecek
Edin, enerji sektörünün Kovid-19 salgınından önceki dönemde de düşen petrol fiyatları ve arz fazlası nedeniyle sıkıntılı olduğunu söyledi.
Salgın sürecinde talebin daralması ve emtia fiyatlarının gerilemesinin sektörün toparlanmasını geciktirdiğini dile getiren Edin, şöyle devam etti:
“Tüm sektör oyuncularının, kamunun önderliğinde güven ve öngörülebilirliği artıracak adımlarla enerji sektörünü yurt dışından uzun vadeli yatırım çekebilecek eski günlerine döndürebileceği görüşündeyiz. Enerji talebinde dönemsel gerilemeler yaşansa da Türkiye ekonomisinin güçlü temellere sahip olduğunu ve ekonomik büyümeyle enerji talebinin de artacağını öngörüyoruz. Enerji sektörünün planlı şekilde büyümesi artacak talebe cevap verilebilmesi açısından oldukça kritik.”
– Yerli kömür santrallerinde 2,5 milyar dolarlık yapılandırma
Yeniden yapılandırma aşamasındaki projeleri de değerlendiren Edin, geçen yıl itibarıyla enerji sektöründe 13 milyar dolarlık portföyde yapılandırma ihtiyacı olduğunu ifade etti.
Edin, Kovid-19 sürecinde bu portföye yeni bir giriş olmadığını ve söz konusu 13 milyar dolarlık portföyün 7,5 milyar dolarlık kısmının geçen yıl sonuna doğru yapılandırıldığını söyledi.
Bu rakamın kısa sürede 10 milyar dolara çıkmasını beklediklerini fakat yerli kömür santrallerinin kapatılmasıyla sürecin sekteye uğradığını belirten Edin, şunları kaydetti:
“Santrallerin geçici faaliyet belgesi almasıyla süreç yeniden başladı ve yılın sonuna doğru 2,5 milyar dolar seviyesindeki yerli kömür projesinin finansmanı da yapılandırılmış olacak. Kalan 3 milyar dolarlık kısım ise ağırlıklı olarak doğal gaz santrallerinden oluşuyordu. Bu projelerin nakit akış yaratma kapasitesi oldukça sınırlı olduğu için yapılandırma alternatifi pek olası görülmüyor. Buna paralel olarak bir işlemde iflas aşamasına geçildiğini de gözlemledik.”
Ebru Dildar Edin
Garanti BBVA'dan Limak'a cinsiyet eşitliği kredisi
